18:05 ԱՌԱՋԱՏԱՐՆԵՐԻՑ ԱՌԱՋԱՏԱՐԸ ԿԱՄ ՊԱՐԶԱՊԵՍ ՇՏԵՖԱՆ ԷՖՖԵՆԲԵՐԳ | |
Օգոստոսի 2-ին լրանում է գերմանական ֆուտբոլի և Բավարիայի լեգենդար ֆուտբոլիստ Շտեֆան Էֆֆենբերգի 43-ամյակը: Ֆանտաստիկ խաղային մտածելակերպ, անտանելի բնավորություն, իր թիմի օգտին խաղերի ելքեր վճռելու ունակություն,գոռոզություն և անկոտրում կամք` ահա այսպիսի բնորոշիչներով կարելի է նկարագրել Էֆֆեին: Էֆֆենբերգը հանդիսանալով 1990-ականնների, որպես ամենավառ կիսապաշտպաններից մեկը այդքան էլ շատ տիտղոսներ չի նվաճել: Հատակապես դա վերաբերվում է հավաքականի կարիերային: Չնայած, որ ըմբոստ-հանճարը շատ դժվար էր հարմարվում իր մարզիչների և խաղընկերների հետ, այդուհանդերձ նրա վաստակը տպավորիչ է: Էֆֆենբերգը ծնվել է 1963 թվականին Համբուրգ քաղաքում: ֆուտբոլային առաջին քայլերը կատարել է համանուն քաղաքի բազմաֆունքցիոնալ Վիկտորիա ակումբում: 12 տարի նա հանդես է եկել չափանիշներով համեստ այդ ակումբում: Նշված ժամանակահավտավծում Էֆֆեն հաջողությունների է հասել բազմաթիվ սիրողական մրցաշարերում: Էֆֆենբերգը գնաց իր հոր հետքերով, ով նույնպես ժամանակին հանդես էր եկել Վիտորիայի մեծահասակների թիմում: Դժվար է ասել ինչով էր դա պայմանավորված, բայց Շտեֆանը մանկուց ոչ մի համակրանք չուներ քաղաքի գլխավոր ակումբ հանդիսացող` Համբուրգի նկատմամբ: Փոխարենը նա երազում էր երկրի ամենահեղինակավոր ակումբի կազմում հանդես գալու համար: Պատանեկան տարիքից Էֆֆենբերգը առանձնանում էր խաղադաշտում: Նրա գործողություններում, երբեք անտարբերություն չէր նկատվում, իսկ փորձի և մի շարք տեխնիկական տարրերի պակասը նա լրացնում էր իր անհավանական ձգտումով: Գերմանիայի ֆուտբոլի Միության կողմից կազմակերպված ավանդական հավաքների ժամանակ`պատանեկան հավաքականում ընդգրկվելու համար Էֆֆենբերգի գործադրած ջանքերը երեք անգամ անհաջողության մատնվեցին: Անհավանական է, բայց փաստ, որ նման առաջատարի և մարտիկի հիասթափությունը այնքան մեծ էր, որ հենց այդ ժամանակ խաղադաշտում նա քիչ էր մնում հայտնվեր դեպրեսիայի մեջ: Սակայն Գերմանիայի ֆուտբոլային համակարգը այնպես է կառուցված, որ մեկ "կույր" մարզիչի կողքին գոյություն ունեն տասնյակ աչալուրջ սկաուտներ, ովքեր ունակ են տաղանդներ փնտրել այն վայրերում, որտեղ հենց խաղացողը չի կարող ենթադրել իր գոյության մասին: Գերմանիայի ֆուտբոլային Միության հավաքների ժամանակ գերմանական տարբեր լիգաների ակումբների սկուտները այնտեղ հավաքվում են ոչ թե ժամանց, կամ որակավորում բարձրացնելու համար, այլև ժամանում են այնտեղ, որպեսզի իրենց մրցակիցներին արագությամբ և որակյալ կերպով գերազանցելու համար: Այդ առումով Մյունխենգլադբախի "Բորուսիայի" "հետախույզներին" կարելի է գնահատել ամենաբարձր բալով: Ակումբի գլխավոր մարզիչ Յուպ Հայնկեսը արագ հասկացավ, թե ինչպիսի օգտակար "հանածո" են հայտանաբերել իր լրտեսները: Դրանից հետո 5 օր պահանջվեց, որպեսզի Էֆֆենբերգը կնքեր իր առաջին պրոֆեսիոնալ պայմանգիրը: Գլխավոր մարզիչը պատանի կիսապաշտպանին շատ հստակ հասկացրեց, որ դժվարությունները ոչինչ են, այն բանի համեմատ ինչի, որ կարող է հասնել ֆուտբոլիստը: Էֆֆեն մարզումների ժամանակ աշխատում էր ինչպես անիծվածը (և դա 17 տարեկանում,երբ նա պարապում էր Բունդեսլիգայի "մսաղացի" միջով անցած տղամարդկանց հետ): Նրա ջանքերը պսակվեցին հաջողությամբ և նա ստացավ իր շանսը, որից նա հիանալի օգտվեց: Բավականին արագ Շտեֆանը դարձավ թիմի առանցքային կատարողներից մեկը: Էֆֆենբերգին շատ արագ նկատեց երկրի ամենատիտղոսակիր ակումբը` Բավարիան: Այդ ժամանակ "Բորուսիան" հանդիսանում էր պինդ թիմ, որը աչքի էր ընկնում անկայուն խաղով, իսկ "Բավարիան" հանդիսանում էր առաջատարը, չեմպիոնը,երկրի ամենահարուստ ակումբը: Սակայն խնդիրը կայանում էր նրանում, որ գլադբախցիները ոչ դեպքում չէին ցանկանում բաժանվել "Վագրից", այլ ցանկանում էին նրա շուրջ ստեղծել նոր թիմ: Եվ այդ ժամանակահատվածում ասպարեզում հայտնվեց մյունխենցիների մարզական տնօրեն` "խորամանկ աղվես" Ուլի Հյոնեսը: Նրա մեթոդները հին էին, ինչպես աշխարհը, բայց Ուլիի արդյունավետությունը տպավորիչ էր: Նա հանդիպեց Էֆֆեին և առանց քաշվելու առաջարկեց նրան ճնշում գործադրել Բորուսիայի ղեկավարության վրա` պահանջելով վաճառել նրան: Իմանալով Շտեֆանի կենսագրություն ու բնավորությունը , կարելի է միայն ենթադրել, թե ինչպիսի խոսքեր են ստիպված եղել լսել ակումբի ղեկավարները: Արդյունքում նրանք հանձնվեցին 4,5 մլն մարկով(այդ ժամանակ դրանք համարվում էին շատ մեծ գումարներ) և Էֆֆենբերգը ժամանեց Մյունխեն: Այդ ժամանակահատվածում "Բավարիայի" կեսը Ֆրանց բեկենբաուերի գլխավորությամբ դարձել էին աշխարհի չեմպիոն, իսկ ակումբը գլխավորում էր Էֆֆեի հին ծանոթ Յուպ Հայնկեսը: Սակայն դա չօգնեց Էֆֆենբերգին: Վարկանիշը "վազեց" շիկահեր կիսապաշտպանի գործերի առջևով: Նա շատ անզուսպ էր իր արտահայտությունների մեջ, թե թիմի ներսում և թե մամուլի ասուլիսների ժամանակ: Շտեֆանը շատ արագ թիմում հավաքեց բավականին թշնամիներ և դարձավ տեղի մամուլի "սիրելին": Ավելնորդ չէ մեկ անգամ նշել, որ Գերմանիայում լրատվամիջոցները ունեն մեծ ազդեցություն և լրագրողները շատ արագ սկսեցին նրան քննադատել իր պահվածքի համար: Այդ ամենը ուղղված էր նաև "Բավարիայում" տիրող իրավիճակին, երբ թիմը պարտվում էր կարևորագույն խաղերում: Էֆֆենբերգը այդ ամենից հետո ցուցաբերեց իր հայտնի բնավարությունը և պահանջեց տրանսֆերի հանել նրան: Նա քննադատեց ակումբի ղեկավարությանը և ամեն ինչ արեց, որպեսզի Հյոնեսը վաճառի նրան: "Բավարիայի" ղեկավարները չկարողացան ինքնուրույն հարթել դեպի "ֆիորենտինա" տեղափոխության մանրամասները, սակայն Գերմանիայից հեռանալու "Վագրի" ցանկնությաւնը այնքան մեծ էր, որ նա իր կնոջ հետ լուծեց տեղափոխության մանրամասները և զիջման գնալով տեղափոխվեց Ֆլորենցիա: Դրա հետ մեկտեղ հարկ է նշել, որ "Բավարիայում" Էֆֆենբերգի խաղամակարդակը բավականին բարձր էր: Նա հանդիսանում էր առանցքային խաղացող և չնայած թիմի ներսում մշտական վեճերին` խաղի "թելերը" պահում էր իր ձեռքում: Նրան կայուն կերպով հրավիրում էին ազգային հավաքական: Իսկ Եվրո 1992-ին նա հանդիսանում էր Գերմանիայի հավաքականի առանցքային ֆուտբոլիստներից մեկը: Իսկ գերմանացիները ավանդաբար Եվրոպայի առաջնության էին ժամանել հաղթողի գլխավոր հավակնորդի կարգավիճակով: Հետաքրքրիր է նշել, որ Էֆֆենբերգը այդ հավաքականում հանդիսանում էր "Բավարիայի" միակ ներկայացուցիչը: Դա վառ բնութագրում էր այն իրավիճակը, որը տիրում էր "Բավարիայում" տվյալ ժամանակահատվածում: Առաջնության արդյունքներով Շտեֆան Էֆֆենբերգը նաև ընդգրկվեց մրցաշարի խորհրդանշական հավաքականում: Թվում էր, թե Էֆֆեին հավքականում սպասվում է երկարատև կարիերա: Սակայն Բունդեսթիմի կազմում նրա առաջին խոշոր մրցաշարը դարձավ վերջինը: Իսկ հետագայում ստացվեց այնպես, ինչպես պետք է ստացվեր: 1994 թվականի աշխարհի առաջնության ժամանակ հավաքականի գլխավոր մարզիչ Բերտի ֆոգտսը նրան տեղափոխեց պաշտպանության աջ եզր, որը խորը դժգոհություն առաջացրեց ֆուտբոլիստի մոտ: Արդյունքում Հարավային Կորեայի հետ խաղի ընթացքում սեփական երկրպագուների կողմից քննադատության արժանանալուց հետո կրակոտ և ըմբոստ ֆուտբոլիստի նյարդերը վերջապես տեղի տվեցին և նա երկրպագուներին ցույց տվեց միջնամատ: Այդ միջադեպից ԳՖՄ-ի ներկայցաուցիչները սարքեցին իսկական դրամա և Էֆֆեին վռնդեցին հավաքականից: Դրանով Գերմանիայի հավաքականում նրա կարիերան ավարտվեց: Ամեն ինչ հարթ չէր նաև ակումբային մակարդակում: Ֆլորենցիայում գերմանացի կռվարարը նույնպես չհարմարվեց և կրկին վերադարձավ Մյունխենգլադբախ: 4 մրցաշրջանից հետո նա վերադարձավ Բունդեսլիգայի լավագույն կիսապաշտպանների շարք: Իսկ, ով է գնում Բունդեսլիգայի լավագույն խաղացողներին` ճիշտ է, Բավարիան: Էֆֆեն նորից տեղափոխվեց Մյունխեն: Սակայն այդ ժամանակ Էֆֆեն չէր հանդսիանում անփորձ պատանի, ով ինքնահաստատվում էր ամեն քայլափոխում: Էֆֆենբերգը դարձավ իսկական լեգենդ: Նա թիմի հետ երեք անգամ հաղթեց երկրի առաջնությունում, երեք անգամ նվաճեց երկրի գավաթը, դարձավ Չեմպոինների լիգայի և Միջամայրցամաքային գավաթակիր և ՈՒԵՖԱ-ի վարկածով ճանաչվեց տարվա լավագույն ֆուտբոլիստ: Ճիշտ է նա կռվարար էր, աչքի էր ընկնում սկանդալային միջադեպերով, սակայն փայլում էր խաղադաշտում: Նրան նաև կարելի է բնորոշոել, որպես առաջատարներից առաջատար, ով իր հետևից տանում էր իր խաղընկերներին և ուղղորդում էր դեպի մեծագույն բարձրունքների: Զեպ Մայեր-Կլաուս Աուգենթալեր,Ֆրանց Բեկենբաուեր, Պաուլ Բրայտներ, Հանս-Գեորդ Շվարցենբեկ-Շտեֆան Էֆֆենբերգ,Լոթար Մաթեուս,մեհմետ Շոլ - Ջովանե Էլբեր, Գերդ Մյուլլեր, Կառլ-Հայնց Ռումենիգե: Սա Բավարիայի բոլոր ժամանակների լավագույն կազմն է, որը ընտրել են ակումբի երկրպագուները: Սրանից առավել ապացույցներ չէն կարող են գտնվել, որ Էֆֆենբերգը հանճար է: ՇՏԵՖՖԱՆ ԷՖՖԵՆԲԵՐԳ Մականուններ: Էֆֆե, Վագր, Անֆան տերիբլ Ամպլուա: կիսապաշտպան Գերմանիայի հավաքական: 35 խաղ, 5 գնդակ Ակումբային կարիերա: Բորուսիա Մյունխենգլադբախ(1987-90) Բավարիա(1990-92) Ֆիորենտինա, Իտալիա (1992-94), Բորուսիա Մյունխենգլադբախ (1994-98) Բավարիա(1998-2002), Վոլֆսբուրգ (2002-03), Ալ-Արաբի, Քաթար (2003-04) Տիտղոսներ: Գերմանիայի չեմպիոն(1999, 2000, 2001), Գերմանիայի գավաթակիր (1995, 2000), Գերմանական լիգայի գավաթ (1998, 1999, 2000) Գերմանիայի սուպերգավաթ (1990) Չեմպիոնների լիգայի գավաթակիր (2000/2001) Միջմայրցամաքային գավաթակիր (2001) Եվրոպայի փոխչեմպիոն (1992) Անհատական նվաճում: 2000/2001 մրցաշրջանի եվրագավաթների տարվա լավագույն ֆուտբոլիստ ՆՅՈՒԹԻ ՀԵՂԻՆԱԿ` ԱՐՏԱԿ ՎԱՀԱՆՍԱՐՅԱՆ
| |
|
Մեկնաբանություններ: 0 | |